Sau sinh, phụ nữ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề trong đó có quan hệ tình dục. Một nghiên cứu từ năm 2005 chỉ ra, có đến 83% phụ nữ gặp vấn đề tình dục trong vòng 3 tháng đầu tiên sau sinh. Các vấn đề phổ biến nhất như khô âm đạo, thành âm đạo mỏng, kém đàn hồi, rách tầng sinh môn, chảy máu khi quan hệ, đau nhức, mệt mỏi và giảm ham muốn.
Rất nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng giảm ham muốn, thậm chí mất ham muốn sau sinh cùng với đó không có hứng thú khi quan hệ, không đạt cực khoái khi quan hệ, ít chất nhờn âm đạo được tiết ra… Đây có thể là những triệu chứng của lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh.
Lãnh cảm sau sinh là hiện tượng chị em phụ nữ không còn hứng thú với các hành vi tình dục, một số sợ phải đối mặt khi quan hệ với đối tác. Chúng ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng và có thể khiến chị em gặp các vấn đề về tâm lý.
NGUYÊN NHÂN GÂY LÃNH CẢM SAU SINH
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cảm giác của phụ nữ khi quan hệ bao gồm các vấn đề tâm lý như trầm cảm, căng thẳng, xung đột trong các mối quan hệ và các vấn đề liên quan đến lạm dụng thể chất hoặc tình dục. Ngoài ra còn các yếu tố như tuổi tác, tình trạng mãn kinh, thừa cân, bệnh lý và thuốc.
1. Do quá trình nuôi con bằng sữa mẹ
Đối với phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ, khi cho trẻ bú, tuyến yên sẽ tiết ra lượng lớn hormone prolactin tăng sản xuất sữa, đồng thời ức chế buồng trứng sản xuất Estrogen, từ đó khiến âm đạo bị khô, gây đau rát khi quan hệ và ảnh hưởng đến ham muốn tình dục.
Bên cạnh đó, một lượng nhỏ hormone testosterone tự do ở nữ giới cũng thấp hơn khi cho con bú. Mặc dù được coi là hormone nam giới nhưng testosterone cũng có ảnh hưởng đến ham muốn ở nữ giới.
2. Do thay đổi nội tiết tố sau sinh
Ngoài việc cho con bú, sau sinh, phải mất một thời gian dài để nồng độ nội tiết tố Estrogen trở lại bình thường. Một số người nồng độ Estrogen sẽ không thể trở lại mức bình thường do tuổi tác, thời gian cho con bú hoặc tâm lý ảnh hưởng đến sự sản xuất estrogen.
Việc thiếu hụt nội tiết tố trong thời gian sau sinh có thể dẫn đến một số tình trạng như:
- Khô rát âm đạo khi quan hệ
- Thành âm đạo mỏng
- Giảm ham muốn khi quan hệ
- Lo lắng, trầm cảm
- Tăng nguy cơ u nang hoặc u xơ
- Tăng nguy cơ viêm nhiễm âm đạo
- Rối loạn kinh nguyệt sau sinh
Vì vậy, thay đổi nội tiết tố sau sinh cũng tác động phần lớn đến nhu cầu ham muốn tình dục ở phụ nữ.
3. Do gặp một số bệnh lý hoặc sử dụng thuốc
Những rối loạn tình dục làm giảm ham muốn, không đạt khoái cảm hay đau rát khi quan hệ có thể ảnh hưởng từ một số bệnh lý hoặc đang sử dụng thuốc. Trong đó có thể kể đến các bệnh như:
- Tiểu đường
- Bệnh tim mạch và mạch máu
- Rối loạn thần kinh
- Các bệnh mãn tính như suy thân, viêm gan do rượu và lạm dụng thuốc
Ngoài ra còn một số tác dụng phụ của thuốc có thể tác động đến chức năng tình dục như:
- Thuốc kháng histamine không kê đơn
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc chống loạn thần
- Thuốc chống hưng cảm
- Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
4. Do tâm lý thay đổi sau sinh nở
Tâm lý bất ổn sau sinh là nguyên nhân hàng đầu khiến không còn hứng thú với chuyện tình dục. Các vấn đề tâm lý có thể gặp phải như:
- Bận rộn và áp lực với việc chăm sóc con cái, mệt mỏi khi con cái ốm sốt, không chịu ăn…
- Bận rộn dọn dẹp nhà cửa
- Tự ti về ngoại hình sau sinh, âm đạo chưa trở về trạng thái ban đầu khiến chị em mất tự tin khi quan hệ với chồng
- Kỹ năng của người chồng ảnh hưởng không nhỏ đến chuyện ấy
- Vợ ngại gần gũi khi có em bé bên cạnh
- Căng thẳng trong hôn nhân với người chồng
- Ám ảnh về những tổn thương thể chất lẫn tinh thần trong quá khứ
HẬU QUẢ KHI LÃNH CẢM SAU SINH KÉO DÀI
Lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh trong thời gian dài có thể ảnh hưởng cả sức khỏe lẫn tâm sinh lý. “Yêu” thường xuyên và khoa học có thể cải thiện và tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời giảm đau, giảm căng thẳng, mệt mỏi, tăng cường hoạt động trí não, cải thiện giấc ngủ và giúp chị em phụ nữ tự tin hơn.
Nhưng khi không có cảm giác khi quan hệ, lãnh cảm sau sinh sẽ khiến phụ nữ rơi vào trạng thái:
- Luôn mệt mỏi, uể oải, thiếu sức sống
- Dễ suy nhược cơ thể do tâm lý bất ổn
- Lâu dần có thể dẫn đến trầm cảm
- Khiến đời sống hôn nhân không viên mãn, dễ rạn nứt vì nhu cầu của cả 2 không được đáp ứng
- Tăng nguy cơ gặp những vấn đề về sức khỏe như suy giảm miễn dịch, tim mạch, trí nhớ kém…
- Giảm tuổi thọ nếu không “sinh hoạt” đều đặn
Do đó, cần sớm khắc phục tình trạng này không chỉ cải thiện sức khỏe, tâm sinh lý mà còn xây dựng mối quan hệ với bạn đời bền vững hơn.
Bs. Nguyễn Hồng Vân
