Các thuốc co mạch mũi được sử dụng nhằm mục đích giảm các triệu chứng do bệnh viêm mũi xoang, viêm mũi dị ứng, cảm lạnh… gây ra. Các thuốc co mạch mũi thường dùng dưới dạng dung dịch nhỏ hoặc xịt tại chỗ, tác dụng co mạch máu tại mũi, giảm xung huyết niêm mạc mũi.
Một số loại thuốc thường dùng như:
- Naphazolin: Dung dịch nhỏ mũi 0,025%, 0,05%, 0,1%, thuốc xịt mũi 0.05% thường được sử dụng để điều trị triệu chứng bệnh lý gây phù nề cuốn mũi. Naphazolin khi sử dụng cần chú ý không dùng có trẻ sơ sinh, dạng 0,1% không dùng cho trẻ em. Trường hợp phụ nữ có thai và cho con bú khi cần phải sử dụng các thuốc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Xylometazolin: Dung dịch nhỏ mũi 0,05%; 0,1%; thuốc xịt mũi 0.05%, được sử dụng với tác dụng tương tự như naphazolin. Với xylometazolin không dùng cho trẻ sơ sinh, người đang dùng các thuốc chống trầm cảm 3 vòng, liều 0,1% không dùng cho trẻ dưới 12 tuổi.
- Ephedrin: Dạng 1% dùng cho trẻ em, 3% cho người lớn. Không dùng ephedrin cho người bị tăng huyết áp, cường giáp, hạ kali máu chưa điều trị.
- Adrenalin: Dung dịch 1%, tác dụng co mạch mũi và được sử dụng để điều trị những trường hợp chảy máu mũi. Adrenalin nhỏ mũi không dùng cho những người bị tăng huyết áp, cường giáp chưa điều trị ổn định, bí tiểu do tắc nghẽn.
Các lưu ý khi sử dụng thuốc co mạch máu mũi
- Thuốc co mạch mũi không nên sử dụng kéo dài quá 7 ngày, nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng thuốc. Đặc biệt những trường hợp như phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ nhỏ, người mắc bệnh lý tim mạch, tiểu đường, hen phế quản…
- Khi sử dụng có thể gây ra các tác dụng phụ làm tăng huyết áp, căng thẳng thần kinh, nhịp tim nhanh, run, mất ngủ…
- Không nên nhỏ mũi liên tục nhiều lần trong ngày, tránh gây ra tình trạng co mạch mũi lại và giảm hiệu quả của thuốc. Dùng nhiều lần sẽ gây ra nhờn thuốc và có thể không có tác dụng hoặc gây ra viêm teo niêm mạc mũi, thủng vách ngăn mũi.
- Không nên sử dụng thuốc nhỏ mũi co mạch cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi. Nếu cần thiết, nên dùng dung dịch 0,025% và cẩn thận dưới sự theo dõi của thầy thuốc. Chỉ dùng dung dịch 0,05% cho trẻ em dưới 12 tuổi khi có chỉ dẫn và giám sát.
Có nhiều loại thuốc co mạch mũi được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý tại mũi, tuy nhiên mỗi loại thuốc lại có những chỉ định và chống chỉ định khác nhau. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể để sử dụng thuốc phù hợp, thông thường các thuốc co mạch mũi cần được kê đơn và sử dụng dưới sự theo dõi của bác sĩ. Không nên lạm dụng và sử dụng bừa bãi các chất co mạch mũi, có thể gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm.