Theo thời gian tất cả những bộ phận trên cơ thể chúng ta đều sẽ dần bị lão hóa, làn da cũng không ngoại lệ.
Gốc tự do hình thành liên tục trong cơ thể thông qua các cơ chế chuyển hóa cũng như các tác nhân ngoại sinh từ môi trường. Gốc tự do bản chất là các phân tử bị mất đi electron ở lớp điện tử ngoài cùng, trở nên mất cân bằng điện tích và có xu hướng hoạt động mạnh, từ đó sẵn sàng gây ra chuỗi phản ứng dây chuyền đối với các đại phân tử trong tế bào như lipid, protein, carbohydrate, DNA và RNA, từ đó gây suy tổn cấu trúc và ảnh hưởng đến chức năng của tế bào. Đây chính là quá trình oxy hóa phá hủy tế bào.
TÁC HẠI CỦA OXY HÓA VỚI LÀN DA
Sự lão hóa da có thể chia làm 2 loại: lão hóa da tự nhiên và lão hóa từ bên ngoài.
Lão hóa da tự nhiên: Trong sự lão hóa này, cấu trúc da trở nên lỏng lẻo, mỏng, không đều màu do sự thoái hóa của mạng lưới collagen và elastin dưới da cùng với sự giảm glycosaminoglycan. Có 2 thuyết nói về sự lão hóa này: do di truyền và sự hao mòn hệ thống.
Theo những nghiên cứu sau này, những quá trình chuyển hóa tế bào dẫn đến sự hình thành các gốc tự do như oxy đơn bội, superoxide, ion hydroxyl đơn bội… tác động đến DNA, protein và bề mặt màng tế bào gây hư hại và dẫn đến sự lão hóa. Tuy nhiên theo thời gian cơ chế sửa chữa của tế bào mất tác dụng dẫn đến chết tế bào hoặc dẫn đến ít nhiều thay đổi cấu trúc tế bào.
Sự lão hóa từ bên ngoài: Do sự tác động của các nhân tố ngoại cảnh lên da bao gồm tia cực tím, hóa chất và thuốc lá. Tia cực tím là tác nhân chính gây nên sự lão hóa này. Sự lão hóa làm cho da không phẳng, không đều màu, nhăn, mỏng da… Có sự thoái hóa của lớp collagen và elastin. Những nghiên cứu sau này chỉ ra rằng nguyên nhân gây ra lão hóa là do những oxy linh động có tính oxy hóa cao tác động đến ty thể và DNA. Nó cũng kết hợp với collagen gây thoái biến proteoglycan và giảm tổng hợp chất này.
Để phòng ngừa và đẩy lùi quá trình này, cơ thể liên tục cần một lượng lớn các hợp chất có khả năng chống oxy hóa, hay nói cách khác là có khả năng sẵn sàng hóa giải hoặc làm giảm sự hoạt động của các gốc tự do, từ đó có tác dụng bảo vệ các tế bào bên trong cơ thể. Những hợp chất chống oxy hóa điển hình bao gồm vitamin E, vitamin C, carotenoid, khoáng vi lượng, flavonoid, omega-3, omega-6….
BS. Nguyễn Hồng Vân
